تحلیل عملکرد و چالش‌های شهرک صنعتی کلات مشهد؛ از آمار اشتغال تا موانع توسعه

بر اساس گزارش اقتصاد شرق و اظهارات مسئولان، شهرک صنعتی کلات مشهد به عنوان قدیمی‌ترین شهرک صنعتی خراسان رضوی (با ۳۰ سال سابقه) نقشی کلیدی در توسعه صنعتی منطقه ایفا می‌کند. در این گزارش به بررسی دستاوردها، چالش‌ها و برنامه‌های آتی این شهرک می‌پردازیم:

۱. آمار کلیدی عملکرد شهرک
واحدهای فعال: ۲۴۱ واحد صنعتی و ۲۰ کارگاه با اشتغال‌زایی ۵,۸۳۲ نفر.
از این تعداد، ۲۱۳ واحد (۸۰%) فعال، ۲۴ واحد غیرفعال و ۲ واحد راکد هستند.
سرمایه‌گذاری: ۲۶۲ قرارداد صنعتی با حجم ۵۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری و اشغال ۷۰ هکتار از ۱۱۳ هکتار اراضی شهرک.
کارگاه‌ها: ۲۰ کارگاه با اشتغال ۱۵۲ نفر.
۲. نقاط قوت و مزیت‌های رقابتی
تأمین پایدار آب و برق: به دلیل نزدیکی به مشهد، این شهرک فاقد کمبود در زیرساخت‌های حیاتی است.
اتصال به شبکه فاضلاب: جزو نخستین شهرک‌های متصل به سیستم فاضلاب و دارای استانداردهای شهرک سبز.
تمرکز بر صنایع کوچک: با توجه به آسیب‌پذیری کمتر این واحدها در تحریم‌ها، ۸۰% واحدها کوچک‌مقیاس هستند.
پتانسیل توسعه: خرید ۱۰۰ هکتار زمین جدید برای توسعه با تمرکز بر صنایع چوب.
۳. چالش‌های اساسی
الف) مالی و اعتباری
سرمایه در گردش: مدیرعامل شهرک، نرخ بهره ۲۴% تسهیلات بانکی و وجود صنایع زیرپله‌ای را عامل کاهش رقابت‌پذیری واحدها می‌داند.
جریمه‌های آلایندگی: قانون مالیات بر ارزش افزوده تأثیر چندانی در کاهش آلودگی نداشته و تنها ۴ واحد مشمول جریمه شده‌اند.
ب) توسعه زیرساخت‌ها
اگرچه زیرساخت‌های موجود مطلوب است، اما طرح توسعه زیربنایی شهرک (پیش‌بینیشده برای سال ۹۴) هنوز به طور کامل محقق نشده است.
ج) واحدهای غیرفعال
۲۴ واحد غیرفعال (با پروانه بهره‌برداری ولی بدون تولید) و ۲ واحد راکد نیاز به بازنگری در سیاست‌های حمایتی دارند.
۴. برنامه‌های آتی
توسعه فیزیکی: واگذاری زمین‌های جدید به متقاضیان با اولویت صنایع چوب (مطالعات فاز یک تکمیل شده است).
حل مشکل مالی واحدها: پیگیری برای کاهش نرخ بهره تسهیلات و مقابله با صنایع زیرپله‌ای.
ارتقای محیط زیستی: بازتعریف مکانیسم‌های جریمه آلایندگی برای اثرگذاری بیشتر.
۵. جمع‌بندی و چشم‌انداز
شهرک صنعتی کلات با دارا بودن زیرساخت‌های پایدار و سابقه طولانی، یکی از پایه‌های صنعت خراسان رضوی محسوب می‌شود. اما برای تحقق ظرفیت کامل خود نیازمند:

تسهیل دسترسی به منابع مالی با نرخ‌های مناسب.
اجرای طرح‌های توسعه زیربنایی به موقع.
سیاست‌گذاری هدفمند برای احیای واحدهای غیرفعال.
در صورت رفع این چالش‌ها، این شهرک می‌تواند به الگویی برای شهرک‌های سبز و پایدار در کشور تبدیل شود.

شهرک صنعتی مشهدکلات